به نقل از «تسنیم»

آیات رمضانی| پاسخ امام رضا (ع) به علت وجوب روزه

تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۵۵۸۱۷

امام رضا علیه‌السلام طی روایتی به علت وجوب روزه پاسخ می‌دهند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیات 183 تا 187 سوره بقره مربوط به معارف و احکام ماه رمضان است و جالب است که کلمه «رمضان» فقط یک بار در قرآن آمده که در همین سیاق آیات سوره بقره است. در آیه 183 می‌خوانیم «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»؛ یعنی ای اهل ایمان، روزه بر شما مقرّر و لازم شده، همان گونه که بر پیشینیان شما مقرّر و لازم شد؛ امید که تقوا پیشه کنید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این آیه، از لفظ «كُتِبَ » یا «نوشته شده»، وجوب ماه رمضان استنباط شده است. در انتهای آیه خداوند می‌فرماید «شاید یا امید که تقوا پیشه کنید». در این عبارت، یکی از حکمت‌های ماه رمضان نهفته است و دو وجه معنایی می‌تواند داشته باشد: 1. روزه سبب می‌شود انسان به سمت مسائل تقوایی گرایش یابد 2. انسان مؤمن نسبت به مسائل و احکام ماه رمضان مراقبت داشته باشد.

به نظر می‌رسد هر دو وجه معنایی صحیح باشد، همچنان که خداوند بلافاصله در آیه بعد درباره احکام ماه رمضان سخن می‌گوید؛ ضمن آنکه ماهیت رعایت احکام سبب ازدیاد تقوا می‌شود.

تفسیر| مگر ابلیس از ملائک بود که باید بر آدم (ع) سجده می‌کرد؟

نکته دوم درباره علت وجوب روزه است. علت وجوب روزه، در وهله اول وجه تعبّدی آن است؛ یعنی از آنجا که خداوند امر کرده، روزه بر مسلمانانِ مؤمن واجب می‌شود. در وهله دوم، حکمت وجوب آن است که اهل بیت وحی علیهم‌السلام در احادیث به آن اشاره کرده‌اند؛ از جمله آنکه فضل بن شاذان از امام رضا علیه‌السلام درباره علت وجوب روزه نقل می‌کند:

پاسخ آن است که [تا] درد گرسنگی و تشنگی را بدانند و از این طریق، به فقر و کم‌توشه‌گی آخرت پی ببرند و نیز برای اینکه روزه‌دار بر اثر ناراحت‌ای که از گرسنگی و تشنگی برایش پیش آمده، فروتنی و کوچکی کرده  و نیازمندی نشان دهد تا اجر ببرد و ثواب کار خویش را به خدا بسپارد و [سختی درد گرسنگی و تشنگی را] بشناسد و بر آن پایداری و مقاومت کند و از این جهات، مستحقّ اجر و ثواب گردد. [این‌ها به همراه] فوائد دیگری است از قبیل: جلوگیری از طغیان شهوات، کنترل هواها و اینکه [روزه] در این دنیا موجب عبرت و موعظه‌ای برای ایشان باشد و نیز آنان را به انجام تکالیف الهی خود، ترغیب و تشویق کند و ایشان را به [شدّتِ امر و مشقّت] عالم دیگر راهنمایی کند و نیز بدانند که به فقرا از گرسنگی و بینوایی در این دنیا چه می‌گذرد و آنچه را که خداوند در اموالشان برای مساکین و تهیدستان واجب کرده، ادا کنند. 1

 

------------------------
پاورقی:
الْفَضْلِ‌بْنِ‌شَاذَانَ عَنِ الرِّضَا علیه السلام فَإِنْ قَالَ: فَلِمَ أُمِرُوا بِالصَّوْمِ؟ قِیلَ: لِکَیْ یَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْتَدِلُّوا عَلَی فَقْرِ الْآخِرَهًِْ وَ لِیَکُونَ الصَّائِمُ خَاشِعاً ذَلِیلًا مُسْتَکِیناً مَأْجُوراً مُحْتَسِباً عَارِفاً صَابِراً لِمَا أَصَابَهُ مِنَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْتَوْجِبَ الثَّوَابَ مَعَ مَا فِیهِ مِنَ الِانْکِسَارِ عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ لِیَکُونَ ذَلِکَ وَاعِظاً لَهُمْ فِی الْعَاجِلِ وَ رَائِضاً لَهُمْ عَلَی أَدَاءِ مَا کَلَّفَهُمْ وَ دَلِیلًا فِی الْآجِلِ وَ لِیَعْرِفُوا شِدَّهًَْ مَبْلَغِ ذَلِکَ عَلَی أَهْلِ الْفَقْرِ وَ الْمَسْکَنَهًِْ فِی الدُّنْیَا فَیُؤَدُّوا إِلَیْهِمْ مَا افْتَرَضَ اللَّهُ تَعَالَی لَهُمْ فِی أَمْوَالِهِم. (وسائل الشیعه، ج 4، ص 4)

انتهای‌پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: تفسیر قرآن قرآن کریم ماه مبارک رمضان تفسیر قرآن قرآن کریم ماه مبارک رمضان ماه رمضان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۵۵۸۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شخصیت و جایگاه حضرت حمزه سید الشهدا(ع) و عزاداری برای او به دستور رسول الله(ص)

حمزه(ع) یکی از شخصیت‌های بزرگ تاریخ اسلام است. ایثار، جهاد، هجرت و دفاع جانانه‌اش از پیامبر (ص) در مکه بی‌بدیل است و از نظر مفسران اسلامی آیاتی در قرآن در شأن آن حضرت نازل شده است. از جمله «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّه، وَالَّذِینَ آوَوا وَنَصَرُوا أُوْلَئِکَ هُمْ الْمُؤْمِنُونَ حَقّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ» در شأن او و جمعی دیگر از مخلصان اصحاب پیامبر(ص) است. آیات زیادی در قرآن در شأن اوست که مفسرین ذیل آیات اشاره نموده‌اند اما آیه السابقون السابقون اولئک المقربون و چند آیه دیگر به تصریح برای تبیین شخصیت حمزه(ع) کافی است که چه نقش بزرگی در دین در دوره دعوت و استقرار و دفاع از حریم رسول الله(ص) ایفا کرد.

آیات ایمان در شأن او و حضرت علی(ع)

حمزة بن عبدالمطلب را در رأس مؤمنان حقیقی مشاهده می‌کنیم. ایمان آوردن در وضعیت سخت، یاری‌کردن و پناه‌ دادن به رسول خدا(ص) در مقابل دشمنان آنگاه که همه مشرکان و دشمنان علیه او بسیج شده بودند و در آیه شریفه «لاَیَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قَاتَلَ أُوْلَئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنْ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا»، حمزه در اول این صف از مؤمنان است که قبل از فتح، جان خویش را در طبق اخلاص گذاشت.

حضرت حمزه (ع) با دشمنان به قتال و جهاد پرداخت و به خیل اولین شهدای اسلام پیوست. قتال و شهادتی که با مثله و قطعه قطعه شدن اعضای بدنش توأم شد و علف‌های بیابان بر پیکر خونینش کفن شدند. البته آیات متعدد دیگری هست که سیدالشهدا، حمزه مصداق روشن و نمودار بارزی از این آیات است.

اولین عزاداری در اسلام برای حمزه بود

پس از ایمان حمزه به پیامبر(ص) و در آمدن به جرگه دعوت‌شدگان، اسلام قدرتی گرفت و بسیاری به جهت ایمان حمزه به سوی اسلام گرویدند. شهادت او نیز برای اسلام گران بود، چون هیبتی داشت که دل دشمن را به ترس و اضطراب می‌انداخت. حمزه کسی است که پیامبر(ص) پس از شهادتش بر او بسیار گریست و زنان انصار و مهاجرین را فرمود تا برای او اقامه عزا و گریه کنند و این اولین عزاداری در اسلام برای عزیز پیامبر (ص) بود.

شهادت او فقدانی برای اسلام بود و برای پیامبر غمی جانکاه بود که هرگز جبران نشد. شیخ صدوق در ضمن حدیث مفصلی از سلمان نقل می‌کند: «در ایام بیماری رسول خدا(ص) در روزهای آخر زندگی، حضرت فاطمه زهرا(س) وقتی ضعف شدید را در پدر بزرگوارش دید گریست. رسول خدا(ص) برای تسلی و آرامش دخترش از عنایات و برکات خداوند بر اهل بیت (ع) سخن گفت.

حمزه سیدالشهدا اول است

در اسلام دو سید الشهدا هست یکی حمزه(ع) و دومی امام حسین(ع) هر یک از این دو شهید در حیات اسلام به نوعی نقش تعیین کننده دارند. پیامبر اکرم(ص) در گفتگو با دخترش فاطمه زهرا(س) بخشی از نعمت‌های خدا را که بر این خاندان ارزانی داشته است برشمرد تا بدین جا رسید: دخترم! ما اهل بیتی هستیم که خداوند 6 صفت و ویژگی را بر ما عطا کرده است که بر هیچ یک از گذشتگان و آیندگان عطا نکرده است. زیرا پیامبر ما سید انبیا و مرسلین است و آن پدر تو است و وصی ما سید اوصیا است و آن همسر تو است و شهید ما سیدالشهدا است و آن حمزة بن عبدالمطلب عموی پدر تو است. فاطمه(س) گفت: ای فرستاده خدا، آیا او فقط سید شهیدانی است که با وی به شهادت رسیده‌اند؟ پیامبر فرمود: نه، بلکه او سید شهدای اولین و آخرین، به جز انبیا و اوصیا است.

و در ادامه فرمود: ما فرزندان عبدالمطلب، سروران اهل بهشتیم. رسول الله، حمزه سیدالشهدا، جعفر ذوالجناحین، علی، فاطمه، حسن، حسین و مهدی (عج)، با اینکه پیامبر (ص) بیش از هفت عمو داشت، اما عمویی چون حمزه و ابوطالب نداشت، ابوطالب در دوره حیات خود و با تقدیم فرزندان خود به محضر پیامبر از دین حمایت کرد تا او زنده بود، کسی جرأت اذیت حضرت را نداشت. به همین خاطر سال وفاتش عام الحزن پیامبر بود. حمزه پس از ابوطالب بزرگ‌ترین پشتیبان پیامبر (ص) بود، لذا فرمود: «اَحَبّ اِخوانی اِلَیَّ علّی بن أبیطالب و أحَبّ أعْمامی‌ اِلیَّ حَمْزَة»؛ محبوب‌ترین برادرانم علی بن ابیطالب و محبوب‌ترین عموهایم حمزه است.

نام حمزه محبوب‌ترین ‌ها

یکی از اصحاب پرسید: یا رسول الله! خداوند فرزندی عنایت کرده نامش را چه بگذارم. فرمود: «سَمِّهِ بأحَبِّ الأسماء اِلیّ حَمْزه»، نام او را که همنام محبوب‌ترین نام‌ها نزد من است بگذار و آن حمزه است. ابن حجر عسقلانی نقل می‌کند که رسول خدا(ص) چون در کنار جسد مُثله شده عمویش حمزه نشست، خطاب به وی چنین فرمود: «رَحِمکَ اللّه أی عمّ، لَقَدْ کُنتَ وَصُولاً لِلرَّحِمِ فَعُولاً لِلْخیرات»، ای عمو! خدای رحمت کند تو را که در صله رحم و انجام‌دادن کارهای نیک فعال و کوشا بودی.